11^ο ΚΙΛΚΙΣΙΩΤΙΚΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ 

Παρακάτω δημοσιεύουμε την  ομιλία του προέδρου του Δ.Σ. Β. Κωνσταντινίδη.

Στην εκδήλωση για το ολοκαύτωμα των Κρουσίων

Αγαπητοί προσκεκλημένοι, φίλες και φίλοι, συμπατριώτες, σας καλωσορίζουμε στο 11^ο Κιλκισιώτικο Αντάμωμα, στην  εκδήλωση μνήμης για το ολοκαύτωμα των Κρουσίων.

Καλωσορίζουμε τον Μανώλη Γλέζο, τον πρόεδρο του «Εθνικού Συμβουλίου για τις Γερμανικές Επανορθώσεις», τον αγωνιστή  και θεωρούμε ιδιαίτερα τιμητική την παρουσία του στη σημερινή μας εκδήλωση.  Τον ευχαριστούμε για την αποδοχή της πρόσκλησης μας.

Καλωσορίζουμε τη δήμαρχο Αγίου Δημητρίου κα Μαρία Ανδρούτσου και την ευχαριστούμε για την φιλοξένεια που μας προσφέρουν εδώ και πολλά χρόνια, και  την προβολή της εκδήλωσης μας στο δήμο του Αγίου Δημητρίου.

Ευχαριστούμε την βουλευτή του νομού μας Αγαθοπούλου Ειρήνη, τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου και τον αντιδήμαρχο πολιτισμού του δήμου Αγίου Δημητρίου για την παρουσία τους. Σας ευχαριστούμε όλους που με την αθρόα προσέλευση σας επιβεβαιώνεται για την ορθότητα ανάδειξης και προβολής του ολοκαυτώματος των τριών ορεινών χωριών του Κιλκίς.

Ακόμα θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους εργαζόμενους του δήμου, που παρότι βρίσκονται σε απεργιακές κινητοποιήσεις ανοίξανε την θεατρική αίθουσα προκειμένου να πραγματοποιήσουμε την εκδήλωση μας. Τους δηλώνουμε ότι είμαστε αλληλέγγυοι με το αγώνα τους και υποστηρίζουμε τα δίκαια αιτήματα τους.  

Κυρίες και κύριοι,

Στο «Κιλκισιώτικο Αντάμωμα», που πραγματοποιούμε ανελλιπώς από το 2002 μέχρι και σήμερα, προβάλαμε την τουριστική και πολιτιστική κληρονομιά του νομού μας, τις φυσικές και  αρχαιολογικές ομορφιές του.

Στο φετεινό 11^ο  Κιλκισιώτικο  Αντάμωμα πραγματοποιούμε μια σημαντική αλλαγή.
Θα μας απασχολήσει ένα ιστορικό γεγονός που αφορά τον νομό μας. Τα ιστορικά γεγονότα ως συνήθως είναι γνωστά και γιορτάζονται επετειακά, όπως είναι η
28^η Οκτωβρίου που γιορτάσαμε προτού μια εβδομάδα, η μάχη του Κιλκίς, που το 2013 συμπληρώνονται 100 χρόνια κ.α.

Το ιστορικό γεγονός που αναλάβαμε να φέρουμε στην επικαιρότητα, ευρύτερα είναι άγνωστο. Η μεγάλη πλειοψηφία ακόμα και των κατοίκων του νομού μας δεν γνωρίζει ότι στις 25 Οκτωβρίου 1941 οι γερμανοί σκοτώσανε τον ανδρικό πληθυσμό και ισοπεδώσανε τρία χωριά  στα Κρούσια του Κιλκίς.   

Θα επιχειρήσουμε, έστω και μετά 71 χρόνια,  να αναδείξουμε μία από τις πιο ηρωικές και  σημαντικές ιστορικές στιγμές του τόπου μας, το ολοκαύτωμα των Κρουσσών.
Το ολοκαύτωμα των χωριών, Αμπελόφυτο (Μουρσαλή), Κυδωνιά (Κοτσαλάρ) και Κλειστό (Μουσγαλή), που είναι από τα πρώτα σε μια αλυσίδα μαρτυρικών τόπων από τους ναζί το φθινόπωρο του 1941.

Τα χωριά αυτά βρίσκονταν στην ανατολική πλευρά της οροσειράς των Κρουσίων μεταξύ των χωριών Ποντοκερασιά και Ελληνικό.

Ας πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή. Στις 6 Απριλίου 1941 τα γερμανικά στρατεύματα παραβιάζουν τα σύνορα της πατρίδας μας, του νομού μας, από το χωριό Ακρίτα, όπου σύμφωνα με μαρτυρίες έχουμε και τους πρώτους νεκρούς. 

Οι συμπατριώτες μας αντιδρούν άμεσα και οργανώνουν τον αγώνα τους ενάντια στον κατακτητή. Στα τέλη του Ιουνίου ιδρύεται η πρώτη ανταρτοομάδα στην ηπειρωτική Ελλάδα, ο  «Αθανάσιος Διάκος», με αρχηγό τον Χρήστο Μόσχο, τον καπετάν Πέτρο αργότερα, από την Χαλκιδική, δάσκαλο στην Μαυροπλαγιά και έφεδρο αξιωματικό. Ο «Αθανάσιος Διάκος» δραστηριοποιείται κυρίως στον ορεινό όγκο των Κρουσσίων.  Τα τρία χωριά Αμπελόφυτο, Κυδωνιά και Κλειστό βρέθηκαν στο επίκεντρο των διεργασιών, συγκρότησης και δραστηριοποίησης του. Στα χωριά αυτά συγκροτήθηκε μάλιστα και επιτροπή που ανέλαβε την τροφοδοσία των ανταρτών. Μεταξύ άλλων στελέχη της ανταρτοομάδας ήταν και ο Βασίλης Πετρίδης, από το Κλειστό και ο Παύλος Κοτσαλίδης, από την Κυδωνιά, οι οποίοι είναι ανάμεσα στους εκτελεσθέντες.

Η δράση του «Αθανασίου Διάκου» προκάλεσε τις πρώτες απώλειες της Βερμάχτ, ανθρώπινες και υλικές.

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

Την ανατίναξη της σιδηροδρομικής γέφυρας Μουριών – Κιλκίς στις 14 Σεπτεμβρίου 1941.

Στις 22 Σεπτέμβρη  στήνει ενέδρα στο 62^ο χλμ του δρόμου Θεσσαλονίκης – Σερρών σε γερμανικό φορτηγό και σκοτώνει τρείς γερμανούς και τραυματίζει τους δυο Έλληνες συνοδούς τους. Αφού πήραν τον οπλισμό, περιποιήθηκαν τους έλληνες τραυματίες και τους άφησαν ελεύθερους. Χαρακτηριστικά ήταν τα λόγια που τους είπε ο καπετάν Πέτρος. «Πατριώτες οι Έλληνες με τους Έλληνες. Με τους Γερμανούς κανένας Έλληνας».

Είναι γνωστό πως οι γερμανοί είχαν δυστυχώς και έλληνες συνεργάτες. Ο σταθμάρχης χωροφυλακής της περιοχής ενημερώνει τα γερμανικά φρουραρχεία στο Κιλκίς, Λαχανά και Θεσσαλονίκη, ότι σύμφωνα με  «ασφαλείς» πληροφορίες τα χωριά Αμπελόφυτο, Κυδωνιά και Κλειστό «λειτουργούν» σαν βάσεις των ανταρτών και οι κάτοικοι κατέχουν όπλα και συμμετέχουν στις αντάρτικες ομάδες.

Οι γερμανοί κατακτητές αντιδρούν με πρωτοφανή βαρβαρότητα. Στόχος τους είναι να καταπνίξουν κάθε αντιστασιακή εκδήλωση δια πυρός και σιδήρου, να σκορπίσουν τον τρόμο και να κάνουν την αγριότητα και βαρβαρότητα πολιτικό και στρατιωτικό επιχείρημα.

Οι ναζιστικές δυνάμεις αμέσως οργανώνουν το απάνθρωπο έγκλημα τους.

Στις 25 Οκτωβρίου του 1941 ημέρα Σάββατο φθάνουν ισχυρές μηχανοκίνητες δυνάμεις των ΕΣ ΕΣ και των ταγμάτων θανάτου  και κυκλώνουν από μακριά σε δυο ζώνες την περιοχή και τα χωριά.  Οι χιτλερικοί  εισβάλουν ταυτόχρονα και στα τρία χωριά. Μαζί τους έχουν και κατοίκους από τα Θεοδόσια και το Ελληνικό, σαν προστατευτική ασπίδα.    Αποστολή τους να μην αφήσουν τίποτα όρθιο και να σκοτώσουν τον ανδρικό πληθυσμό.  Χωρίς χρονοτριβή μαζεύουν τον ανδρικό πληθυσμό από 15 χρονών και πάνω, τους εκτελούν και ισοπεδώνουν και τρία χωριά.  

Στο Αμπελόφυτο και Κυδωνιά εκτελούν τους άνδρες στις πλατείες των χωριών. Δέκα κάτοικοι από το Ίσωμα που βρίσκονταν στην Κυδωνιά εκτελέστηκαν μαζί με τους κατοίκους του χωριού.   Στο Κλειστό τους βάζουν μέσα στην εκκλησία και αρχίζουν να την γκρεμίζουν με δυναμίτες. Όσοι πετάγονται έξω για να γλιτώσουν θερίζονται στην κυριολεξία από τους γερμανούς. Εκτελεσθέντες 96 πατριώτες. Καίνε και τα τρία χωριά, δεν αφήνουν όρθια πέτρα.

Το τριπλό ομαδικό έγκλημα των χιτλεροφασιστών δημίων εντασσόταν στην τρομοκράτηση και στην πολιτική των λεγομένων αντιποίνων.  

Αυτά συμβαίνουν ενώ βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της κατοχής και η καταστροφή αυτή δεν ήταν μεμονωμένο γεγονός. Προηγήθηκαν τα Άνω και Κάτω Κερδύλια στις 17 Οκτωβρίου 1941 με 222 εκτελεσθέντες και το Μεσόβουνο Κοζάνης στις 23 Οκτωβρίου 1941 με 165 εκτελεσθέντες. Πρόκειται για τα πρώτα ολοκαυτώματα στην Ευρώπη. Στη συνέχεια ακολούθησαν μια σειρά από μαρτυρικές πόλεις και χωριά, Καλάβρυτα, Βίαννο, Δίστομο, Χορτιάτης κ.α.

Βαρύ το τίμημα των πατριωτών των τριών μαρτυρικών χωριών στο βωμό της πανάκριβης λευτεριάς. Οι πόντιοι πρόσφυγες αφού γλύτωσαν από το κεμαλικό καθεστώς κατά τον ξεριζωμό του 1922, μοίρα σκληρή τους επεφύλαξε να πέσουν από τη ναζιστική θηριωδία.

Να θυμίσουμε ότι οι κάτοικοι των χωριών αυτών το 1878 μετά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο και την ήτα της Ρωσίας φοβούμενοι αντίποινα των τούρκων  εγκαταλείπουν τις πατρογονικές τους εστίες, όπου έζησαν αιώνες οι πρόγονοι τους στην περιοχή της Αργυρούπολης και εγκαθίστανται  στην περιοχή του Κάρς, που είχε παραχωρηθεί στη Ρωσία για 40 χρόνια. Εδώ ζουν για 40 περίπου χρόνια. Στα τέλη του 1920 αναγκάζονται να εγκαταλείψουν για δεύτερη φορά τα σπίτια τους και μέσα από ένα οδοιπορικό θανάτου φθάνουν στην Θεσσαλονίκη, μέσω Βατούμ, για να εγκατασταθούν τελικά στα τρία αυτά χωριά.

Φέτος στις 25 Οκτωβρίου συμπληρώθηκαν 71 χρόνια από την αποφράδα εκείνη μέρα, κι όμως η συλλογική εθνική μνήμη κάθε άλλο παρά έχει τοποθετήσει στη θέση που αξίζει στο μαρτυρολόγιο, τιμώντας την μνήμη των θυμάτων τις ναζιστικής θηριωδίας.

Δυστυχώς και τα τρία χωριά όχι μόνο δεν συμπεριλαμβάνονται στα μέλη του δικτύου μαρτυρικών κοινοτήτων, ούτε καν μνημονεύονται στο λεύκωμα που έχει εκδώσει το «Δίκτυο» για τα ολοκαυτώματα στη Ελλάδα.  Εντύπωση προκαλεί μια συνέντευξη στις 27/2/2011 στην εφημερίδα «Μακεδονία»,  του τότε προέδρου του «Δικτύου» και επί οκτώ χρόνια δημάρχου Χορτιάτη Μιχάλη Γεράνη,  σχετικά με τα ολοκαυτώματα στην βόρεια Ελλάδα. Ούτε λέξη για τα τρία χωριά. Και να σκεφθεί κανείς πως στην ίδια σελίδα η εφημερίδα κάνει αναφορά  στην ομολογία του γερμανού δεκαεννέα Willy H., που με ασυνήθιστη ειλικρίνεια περιγράφει την εκτέλεση των κατοίκων του Κλειστού και ονοματίζει ορισμένους γερμανούς εκτελεστές.

(Τον διοικητή ταγματάρχη  Geissler, υπολοχαγό Dilg κ.α.)

Στη Δίκη της Νυρεμβέργης, δίκη των εγκληματιών πολέμου, που δικάστηκε και καταδικάστηκε ο φασισμός για τα στυγερά εγκλήματα του σε βάρος της ανθρωπότητας, σαν αποδείξεις για τα ανομολόγητα και αχαρακτήριστα εγκλήματα του στη χώρα μας, δέσποσαν τα ολοκαυτώματα των Καλαβρύτων, του Διστόμου, του Κομμένου και οι εκτελέσεις στην Αθήνα. Τα ολοκαυτώματα της Πατρίδας μας είναι πάρα πολλά. Από τα πρώτα και αυτό των ορεινών χωριών των Κρουσίων.

Το επίσημο κράτος όμως  τα αγνοεί μέχρι και σήμερα, ποτέ δεν τίμησε την θυσία τους. Και όχι μόνο αυτό, στη θέση των ερειπίων των τριών αυτών χωριών, που θα έπρεπε να ήταν τόπος προσκυνήματος, φρόντισε να φυτεύσει δένδρα με αποτέλεσμα σήμερα να είναι δασώδεις έκταση και τίποτα να μην θυμίζει την ύπαρξη και την ιστορία τους.  

Από αυτό το βήμα καλούμε τις αρχές του τόπου μας, την τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση να ζητήσουν την ένταξη στο «Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών 1941-1944 Ελληνικά ολοκαυτώματα». Να μεριμνήσουν για την ηθική και ιστορική αποκατάσταση, τιμώντας την μνήμη τους.   

Σε ότι μας αφορά θέλουμε να σας διαβεβαιώσουμε ότι θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε να πάρει τη θέση που αξίζει.  

Άλλωστε στις 24 Σεπτεμβρίου με επιστολή μας ενημερώσαμε το Δ.Σ. του «Δικτύου»  και ζητήσαμε να συμπεριλάβουν και τα τρία χωριά στον κατάλογο των μαρτυρικών τόπων.

Κλείνοντας την σύντομη παρέμβαση μου για να παραδώσω το βήμα στο Μανώλη Γλέζο που πολλά και σημαντικά έχει να μας πει θέλω να σας ευχαριστήσω για την συμμετοχή σας.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα την κ. Ράνια Χρυσοχοΐδου, πρόεδρο του συλλόγου «Μαύρη Θάλασσα», τόσο για τον άριστο συντονισμό και παρουσίαση της εκδήλωσης, όσο και για την  βοήθεια που προσφέρουν εδώ και πολλά χρόνια στο σύλλογο μας.