Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΛΑΧΩΝ ΣΤΟ ΗΛΙΟΛΟΥΣΤΟ

Πρώτη οικογένεια Βλάχων
που θα φθάσει στο Ηλιόλουστο είναι η
οικογένεια του Θεόδωρου Ναούμη, η οποία έχει την καταγωγή της από την Ζίτσα της
Ηπείρου. Στο νομό Κιλκίς ήρθε το 1927 και παρέμεινε για ένα χρόνο στα
Κουτσοκωσταίικα. Το 1928 μετακόμισε στο γειτονικό κτήμα του Κολοβού (Σωτηρούδα)
και το 1934 εγκαταστάθηκε μόνιμα πλέον στο Ηλιόλουστο. Στην συνέχεια ήρθαν και άλλες
οικογένειες και δημιούργησαν στο βορειοδυτικό τμήμα του χωριού έναν ολόκληρο
συνοικισμό, την γειτονιά των Βλάχων ή "τα βλάχικα" όπως τα λένε. Τα
πρώτα χρόνια η κύρια ασχολία τους ήτανε η κτηνοτροφία και μάλιστα η ενασχόληση
με τα πρόβατα. Αργότερα όταν τους παραχωρήθηκαν αγροτεμάχια ασχολήθηκαν με την
γεωργοκτηνοτροφία. Πολλές από τις οικογένειες που ήρθαν αργότερα κατάγονται από
το Κεφαλόβρυσο της Ηπείρου. Οι
οικογένειες των Βλάχων δεν ήρθαν απευθείας από την Ήπειρο στο Ηλιόλουστο, αλλά
προτού εγκατασταθούν στο χωριό είχαν εργασθεί σε άλλα χωριά. Η προσέλευση τους
στο Ηλιόλουστο κατά οικογένεια ή μεμονωμένα άτομα έχει ως εξής:

1. Ναούμης Θεόδωρος από
την Ζίτσα Ιωαννίνων, εγκαταστάθηκε στον οικισμό το 1934.
2. Νταούλας Δημήτριος
από την περιοχή των Ιωαννίνων, εγκαταστάθηκε στο χωριό το 1937.
3. Ρέππας Γεώργιος
από την περιοχή των Ιωαννίνων, εγκαταστάθηκε στο χωριό το 1938.
4. Αδέλφια Ρέππας
Γιάννης, Δημήτριος και Ευαγγελία, από την περιοχή των Ιωαννίνων, εγκαταστάθηκαν
στο χωριό το 1939.
5. Μεντής Σπύρος
από το Κεφαλόβρυσο των Ιωαννίνων, εγκαταστάθηκε στο χωριό το 1943.
6. Μπεράτης Γεώργιος
από το Κεφαλόβρυσο των Ιωαννίνων, εγκαταστάθηκε στο χωριό το 1943.
7. Αδέλφια Συγγέρης
Χρήστος και Σπύρος από το Κεφαλόβρυσο Ιωαννίνων, εγκαταστάθηκαν στο χωριό το
1943.
8. Αδέλφια Ντάβης
Χρήστος και Βασίλης από το Κεφαλόβρυσο Ιωαννίνων, εγκαταστάθηκαν στο χωριό το
1949.
9. Τζίμας Νικόλαος
από την περιοχή των Ιωαννίνων, εγκαταστάθηκε στο χωριό το 1951.
10. Ντεμίρης
Κωσταντινος από το Κεφαλόβρυσο Ιωαννίνων,
εγκαταστάθηκε στο χωριό το 1955.
11. Μπέζας Χριστόφορος
(Χρήστος) από την Φασκομηλιά Θεσπρωτίας,
εγκαταστάθηκε στο χωριό το 1955.


Τόσο οι Βλάχοι όσο και οι
Πόντιοι διατηρούν τα ήθη και τα έθιμα τους μέχρι σήμερα. Σήμερα είναι δύσκολο
κανείς να κάνει διαχωρισμό ανάμεσα σε Βλάχους και Πόντιους.
Οι κάτοικοι του Ηλιόλουστου Πόντιοι και Βλάχοι από κοινού χρόνο με τον
χρόνο δουλεύοντας σκληρά μέσα από αντίξοες συνθήκες βελτιώσανε την ζωή τους και
ανορθώσανε το χωριό τους. Άνθρωποι προοδευτικοί συμμετέχουν στα κοινά. Παίρνουν
μέρος στους εθνικούς αγώνες. Έρχονται πολλές φορές αντιμέτωποι με την υπάρχουσα
νοοτροπία και δεν διστάζουν να συγκρουσθούν με τα οργανωμένα συμφέροντα.
Κορυφαίες στιγμές η περίοδος της εθνικής αντίστασης 1940-1944, του εμφυλίου πολέμου
1947-1949 και την δεκαετία του 1970 και 1980 όταν έρχονται σε σύγκρουση με τον
τσιφλικά Σουλτογιάννη που καταπατεί χιλιάδες στρέμματα δημόσιας έκτασης του
οικισμού

Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ ΣΤΗΝ ΜΕΛΑΦΤΣΑ(ΗΛΙΟΛΟΥΣΤΟ)

Η διαδικασία για την
εγκατάσταση των προσφύγων σε αγροτική περιοχή προβλεπόταν από νομοθετικό
διάταγμα και η επιλογή της κατάλληλης τοποθεσίας γινότανε σε συνεννόηση και υπό
την επίβλεψη της ΕΑΠ. Ένα από τα κριτήρια για την επιλογή της κατάλληλης
τοποθεσίας ήταν και η ειδίκευση των προσφύγων σε τι θα μπορούσαν να
καλλιεργήσουν. Ένα άλλο κριτήριο ήταν η θέληση των προσφύγων για κοινή διαβίωση
με συγχωριανούς τους και γενικότερα με ανθρώπους που προερχόταν από την ίδια
περιοχή. Τηρώντας όλα τα παραπάνω η απόλυτη πλειοψηφία των προσφύγων από το
Φαχρέλ του Καυκάσου εγκαταστάθηκε στη Μελάφτσα
στις 26 Μαΐου 1921. Οι υπόλοιποι
εγκαταστάθηκαν στο γειτονικό Κιρέτς (Χωρύγι) και στον Λευκώνα Σερρών.
Στη Μαλόφτσα οι πρόσφυγες
με ανοιχτές ακόμα τις πληγές αρχίζουν πάλι από την αρχή. Άνθρωποι υπερήφανοι,
εργατικοί ξεχερσώνουν την γη, την καλλιεργούν και μαζεύουν την σοδειά. Γίνονται
χτίστες και μάστορες για να στεγάσουν τις οικογένειες τους. Ταυτόχρονα χτίζουν
το σχολείο και την εκκλησία του
Αϊ Γιώργη. Ριζώνουν για τα καλά σε τούτον τον τόπο. Δίνουν καθημερινά αγώνα για
επιβίωση και βελτίωση της ζωής τους μέσα από αντιξοότητες και δύσκολες
συνθήκες. Σταδιακά με την πάροδο του χρόνου προσαρμόζουν την παραγωγή τους και
την ζωή τους γενικότερα στις νέες τεχνολογίες. Σιγά - σιγά αλλάζουν την εικόνα
της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του τόπου.
Ο οικισμός βρίσκεται στο
Βόρειο τμήμα του νομού και απέχει 17 χιλιόμετρα Βορειοδυτικά από την πόλη το
Κιλκίς. Είναι χτισμένο κυριολεκτικά πάνω από τον ποταμό Αγιάκ και βρίσκεται σε
υψόμετρο 80 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας.
Το χωριό είναι
περιστοιχισμένο από τσιφλίκια, όπως το Βεργκετούρ (Σωτηρούδα), οι Γκαβαλιάνοι
(Ζουταίϊκα), το Μιχάλοβο (Μιχαλίτσι), το Καλίνοβο (Σουλτογιαννέϊκα) κ.α.
Το 1927 οι κάτοικοι μετονομάζουν τον οικισμό από
Μελάφτσα σε Ηλιόλουστο, δημοσιεύθηκε στις 28/12/1927, αρ. ΦΕΚ 7/1927.
Στο Ηλιόλουστο στα μέσα
της δεκαετίας του 1930 θα εγκατασταθούν
σταδιακά μέχρι και την δεκαετία του 1960 πολλές οικογένειες Βλάχων.
Οι οικογένειες των Ποντίων που εγκαταστάθηκαν στο χωριό, με βάση
την κατάσταση διανομής κλήρων του 1932, είναι:

1.Αγαθαγγελίδης Γεώργιος του Αγαθάγγελου
2.Αγαθαγγελίδης Αναστάσιος του Ιωάννη
3.Αγαθαγγελίδης Ηλίας του Ιωάννη
4.Αγαθαγγελίδης Μιχαήλ του Γεωργίου
5.Αγαθαγγελίδης Ανδρέας του Γεωργίου
6. Αγαθαγγελίδης Νικόλαος του Παναγιώτη
7.Ανδρεάδης Κυριάκος του Λάζαρου
8. Ανδρεάδης Κων/νος του Λάζαρου
9. Ανδρεάδης Ανδρέας του Απόστολου
10.Ανδρεάδης Φώτιος του Απόστολου
11.Βασιλειάδης Γεώργιος του Θεόδωρου
12.Βασιλειάδης Αντώνιος του Θεόδωρου
13.Βασιλειάδης Ανδρέας του Σπυρίδωνα
14.Βασιλειάδου Κυριακή του Παναγιώτη
15.Εμανουηλίδης Νικόλαος του Παύλου
16.Εμανουηλίδου Σοφία του Παύλου
17.Ηλιάδης Αναστάσιος του Στέφανου
18.Θεοδωρίδης Θεοφύλακτος του Λάζαρου
19.Θεοδωρίδης Αλέξιος του Γεωργίου
20.Ιγνατιάδης Ιωάννης του Λάζαρου
21.Ιγνατιάδης Κων/νος του Ιγνάτιου
22.Ιγνατιάδου Παρθένα του Σάββα
23.Ιγνατιάδης Λάζαρος του Ηλία
24.Ιγνατιάδης Γεώργιος του Αναστάσιου
25.Ιωαννίδης Χαρίτων του Παντελή
26.Ιωαννίδης Γρηγόριος του Παντελή
27.Ιωαννίδης Ξενοφών του Παντελή
28.Ιωαννίδης Απόστολος του Δημητρίου
29.Ιωαννίδης Δημήτριος του Γρηγορίου
30.Καραφουλίδης Χρήστος του Παναγιώτη
31.Καφανταρίδης Γεώργιος του Ιωάννη
32.Κωνσταντινίδης Αναστάσιος του Ηλία
33.Κωνσταντινίδης Γεώργιος του Ηλία
34.Κωνσταντινίδης Ιωάννης του Ηλία
35.Κωνσταντινίδης Σωκράτης του Ηλία
36 Κωνσταντινίδου Κυριακή του
Παναγιώτη
37.Κωνσταντινίδης
Νικόλαος του Φωτίου
38.Κωνσταντινίδης Μιχαήλ
του Φωτίου
39.Κωνσταντινίδης
Κων/νος του Ανδρέα
40.Κωνσταντινίδης
Χαρίτων του Ανδρέα
41.Λαζαρίδης Σπυρίδων
του Λάζαρου
42.Παναγιωτίδης
Χαράλαμπος του Λάζαρου
43.Παναγιωτίδης
Γρηγόριος του Κυριάκου
44.Παναγιωτίδης Ανδρέας
του Ιωάννη
45.Παναγιωτίδης Φίλιππος
του Γρηγορίου
46.Παναγιωτίδου Ζωγράφα
του Ιωάννη
47.Παπαδόπουλος Γεώργιος
Ιωάννη
48.Παπαδοπούλου Μαρία του
Μιχαήλ
49.Παπαδόπουλος
Χαράλαμπος του Απόστολου
50.Πιτσαλίδης Αθανάσιος
του Γρηγορίου
51.Πιτσαλίδης Νικόλαος
του Γρηγορίου
52.Πιτσαλίδης Ηλίας του
Γρηγορίου
53.Σαββίδης Γεώργιος του
Παναγιώτη
54.Σαββίδης (Μασμανίδης)
Ισαάκ του Σάββα
55.Σαββίδης Φίλιππος του
Σάββα
56.Σαββίδης Αλέξανδρος
του Σάββα
57.Σαββίδης Δημήτριος του
Χαράλαμπου
58.Σαββίδης Λάζαρος του
Γεωργίου
59.Σαββίδης Παύλος του
Χαράλαμπου
60.Σαββίδης Ιωάννης του
Χαράλαμπου
61.Σαββίδης Γρηγόριος του
Σάββα
62.Σαραφίδης Πέτρος του
Παύλου
63.Σαραφίδης Ελευθέριος
του Κοσμά
64.Σιδηρόπουλος Ιωάννης
του Γεωργίου
65.Σιδηρόπουλος Κοσμάς
του Μουράτη
66.Σιδηρόπουλος Νικόλαος
του Ιωάννη
67.Σιδηρόπουλος Σάββας
του Αμανάτιου
68.Σιδηρόπουλος
Αναστάσιος του Κων/νου
69.Σιδηρόπουλος Ιωάννης
του Μουράτη
70.Σιδηρόπουλος Ιωάννης
του Χαράλαμπου
71.Σιδηρόπουλος
Αναστάσιος του Στέφανου
72.Σιδηροπούλου Κυριακή
του Στέφανου
73.Σιδηρόπουλος
Χαράλαμπος του Γρηγόριου
74.Σιδηρόπουλος
Παναγιώτης του Κοσμά
75.Σπυριδόπουλος
Δημήτριος του Ιωάννη
76.Σπυριδόπουλος
Χαράλαμπος του Χριστόδουλου
77.Σπυριδόπουλος Γεώργιος
του Χριστόδουλου
78.Σπυριδόπουλος Γεώργιος
του Ιωάννη
79.Σπυριδόπουλος
Εμμανουήλ του Χριστόδουλου
80.Σπυριδόπουλος Ιωάννης
του Σπυρίδων
81.Ταμπαζίδης Ιωάννης του
Γεωργίου
82.Φανίδης Ιωάννης του
Παντελή
83.Φαχουρίδης Ιωάννης του
Γεωργίου
84.Φαχουρίδης Ιγνάτιος
του Γεωργίου
85.Ιγνατιάδης Γεώργιος
του Θεοφύλακτου
86.Ιγνατιάδης Ιωσήφ του
Σάββα